Sunday 27 August 2017

Forex Gelir Vergisi


Forex lemlerinden Elde Edilen Gelirlerin Vergisel Durumu Forell ilemleri (kaldral ilemler), gnmzde olduka popler olan bir yatrm aracdr. Sistemin cazibesi kaldra undurundan gelmektedir. Yatrlan teminatn (mali sermayenin), belirli bir kaldra oran (genellikle 100 kat) ile ilei tabu tutulmas sonucunda kk sermayeler ile byk kazan elde etme imkan domaktadr. Ayn ekilde, zarar da bu nispette byk olmaktadr. Forell ilemlerinin hukuki nitelii 6362 sayl Sermaye Piyasas Kanununa gre, sermaye piyasas aralar gruba ayrlm olup bunlar menkul kymetler, trev aralar ve dier sermaye piyasas aralardr. Dviz ve kymetli madenler ile dier varlklar zerine yaplacak kaldral ilemler (foreks) ise trev aralarn bir alt unsuru olarak tanmlanmtr. (M.3). Buna gre foreks ilemleri, bir sermaye piyasas aracdr. Yatrm Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere likin Esaslar Hakknda Teblide (III-37.1) ise kaldral ilem, Yatrlan teminat tutar karlnda, dviz ve kymmetli madenler ile Sermaye Piyasas Kurulunca belirlenecek dier varlklarn kaldral olarak elektronik ortamda oluturulmu bir platformda alm satm ilemleri olarak tanmlanmtr. (M.3). Kaldral alm satm ilemlerine konu edilebilecek varlklarn fiziki alm satmnn kaldral ilem kapsamna girmedii belirtilmitir. (M.28). Benzer ekilde, BSMVye ynelik aklamalar ieren 89 Seri Nolu Gider Vergileri Genel Tebliinde de foreks ilemlerinin, kambiyo alm satm ilemi olarak deerlendirilemeyecei ifade edilmitir. Foregy gelirlerinin vergisel nitelii Forell ilemlerinden elde edilen gelirlerinin vergilendirilmesine ilikin, mevzuatta dorudan bir hkm bulunmamakta ve dolaysyla konuya ilikin farkl grler ortaya kmaktadr. Bu grlerin temelinde, foreks ilemlerinin bir kambiyo ilemi mi yoksa mstakil bir sermaye piyasas ilemi mi olduu noktasndaki gr ayrlklar bulunmaktadr. Gelir Vergisi Kanununun (GVK) 37. Maddesinde sua trilha ticari ve snai faaliyetlerden doan kazanlarn ticari kazan olduu hkm altna alnmtr. Bir faaliyetin ticari faaliyet saylabilmesi iin, bir organizasyon ierisinde ve devamllk arz edecek ekilde yrtlmesi gerekmektedir. Foreks ilemleri, ticari bir nitelik arz ediyorsa bu kapsamda deerlendirilebilir. GVKda menkul sermaye irad, sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dnda nakdi sermaye veya para ile temsil edilen deerlerden mteekkil sermaye dolaysyla elde ettii kr pay, faiz, kira ve benzeri iratlar eklinde tanmlanmtr. (M.751). Foreves ilemlerinin, kambiyo ilemi olarak kabul edilmesi durumunda elde edilen gelirler bu kapsama girmeyecektir. Ancak, mstakil bir sermaye piyasas ilemi kabul edilmesi durumunda menkul sermaye irad genel tanm ierisine girmesi mmkndr, fakat bu durum da net deildir. Te yandan, GVK, m.752de ise, Burada Saylan, descobrem a sua halkarda menkul sermaye irad saylaca hkme balanm olup, foreks gelirleri, burada saylan bir unsur olmad iin bu fkra kapsamnda vergilendirilemez. Forever gelirleri, GVKnn mkerrer 80. maddesinde dzenlenen deer art kazanlar kapsamna girmemektedir. Nk, foreks ilemleri kambiyo (dviz alm-satm) ilemi veya mstakil bir sermaye piyasas ilemi olarak kabul edilse bile sua iki durumda da deer art kazanc tanmna girmemektedir. Prefácio piyasasnn giderek genilemesi ve ilemlerin yaygnlamas da gz nne alndnda, konuyla ilgili ak bir yasal dzenlemenin yaplmas gerekir. Gerek kiilerin elde ettikleri gelirler Yukarda zetlenen tartmalardan bamsz olarak, vergi idaresinin olaya yaklam, gerek kiilerin foreks ilemlerinden elde ettii gelirlerin vergilendirilmeyecei ynndedir. Bu gr, konuyla ilgili kamuya aklanan iki adet zelgede ortaya konulmutur. 14.08.2012 tarihli ve B.07.1. GB.4.34.16.01-120 37-2012281- 2554 sayl zelgede, foreks ilemleri dviz alm satm olarak ele alnm ve bu faaliyetin cervo arte kazanlar kapsamnda yer almad ve GVKnn geici 67. maddesi kapsamnda vergiye tabi tutulmas da mmkn bulunmad belirtilmitir. Sz konusu zelgede, bu faaliyetin ticari organizasyon ierisinde devamllk arz edecek ekilde yaplmas durumunda ticari faaliyet olarak deerlendirilmesi ve elde edilen kazancn ticari kazanlara ilikin hkmleri erevesinde beyan yoluyla vergilendirilmesi gerektii sonucuna varlmtr. 14.08.2012 tarihli ve B.07.1. GB.4.34.16.01-125 6-201255 - 2569 sayl zelgede ise, arac kurumlarn mterilerine kaldral dviz alm satm ilemleri nedeniyle yapm olduu demeler zerinden GVKnn geici 67. maddesi kapsamnda tevkifat yapma ykmll bulunmad belirtilmitir. Kurumlarn elde ettikleri gelirler Kurumlar vergisi mkellefleri tarafndan foreks ilemlerinden elde edilen gelirler (ve ortaya kan zararlar), kurum kazancnn bir unsurudur. Safi kazancn tespitinde ticari kazan naslar uygulanr. (Dnya Gazetesinde 21.12. 2015 tarihinde yaymlanm olup Sn. Kaplann zel izni ile yaynlanmaktadr.) YASAL UYARI: Yaynlanan ke yazshaberin tm haklar yazara aittir. Yazar ad ve vergialgi. net sites de internet e kullanlmadan alnt yaplamaz. Vergi dzenlemesiyle forex 5 kat byyebilir Trkiyedeki Forex ilemleri seu gn artyor. Aralk ayndaki ilem hacmi 300 milyar TLyi at. 2013 yl toplamnda ise 2.9 trilyon TLlik forex ilemi yapld. 2011 ylnda SPKnn bu sektrde yapt reglasyonlar sonu vermi grnyor. Forex ilemi yapan kurum diz 30a kt. U anda aktif forex mteri diz 12 bin civarnda. Sektrde yzde 17 pazar pay bulunan integral Menkul Deerler Genel Mdr Kvan Memiolu, ilem hacminin iki katna kmasn beklediklerini syledi. Sektrn en byk sorununun yaplan ilemlerden gelir vergisi alnmas olduunu belirten Memiolu, Vergi dzenlemesi yaplmas durumunda ilemler 4-5 kat artar dedi. Forex ilemlerinde yatrmclarn paras Takasbankta bulunuyor. Takasbank gvencesi yabanclara cazip geliyor diyen Memiolu yle devam etti: Trkiye cazibe merkezi oldu. Yabanclarn ilgisi artt. Ancak, ilemlerden yzde 15 ile 35 arasnda gelir vergisi alnyor. Gelir vergisini yerli yatrmclar kendisi takip edebilirken, yabanclar bunu arac kurum araclyla yapabiliyor. Bu da ilemleri karmak hale getiriyor. Bu sorun zlrse, sektrn n alr. Bu arada, bilindii gibi hisse senedi ilemlerinde vergi bulunmuyor. Vergi dzenlemesi iin Arac Kurulular Birliinin abalar henz sonu vermi deil. Ancak, stanbul bir Finans Merkezi olacaksa ve bunun iin de zellikle yabanc yatrmlara ihtiya varsa, bu konuda bir adm atlmas gerektii sektr tarafndan vurgulanyor. TL ilemleri 3 kat artt te yandan, forex piyasalarnda kurumsal yatrmc saysnn az olduunu belirten Memiolu, kurumsal yatrmclarn artmas iin toplantlar yaptklarn kaydetti. Sektrde 1e 100 kaldra oranlarnn bulunduunu, ancak bunun ok riskli olduunu hatrlatan Memiolu, Avrupada forex ilemleri yapanlarn ortalama yzde 30-35i kr ederken, Trkiyede kr oran yzde 20-25lerde dedi. Bu rakamlarn forexi speklasyon amal kullananlarn da bulunduunu gsterdiini belirten Memiolu, yatrmclarn forexi iyi renerek yatrm yapmasn nerdi. Forex piyasasndaki ilem hacminin yzde 45i eurodolar, yzde 30unu ise altn ilemleri oluturuyor. Dolar TL ilemleri ise yzde 10 civarnda. Ancak, filho 2 ayda dolarTL ilemleri 3 kat artm durumda. FOREX NEDR Forex, farkl lkelerin paralarnn birbiriyle deitirildii ilemler. Bu piyasada dvizin yan sra altn, gm, deerli metaller ve hisse senedi endeksleri de ilem gryor. Kullanlan kaldra oran yatrmclarna hem yksek risk hem de yksek kazan salyor. DOLARDA 2.15 TLNN ALTI ZOR Piyasalar da deerlendiren Kvan Memiolu, dolarn ynnn yukar olduunu, 2.15 TLnin altnn zor olduunu belirtti. BISTte ise seim ncesinde ykseli beklemeyen Memiolu, altnn ons fiyatnn 1.150 dolara kadar gerileyebileceini, dlerin alm frsat olabileceini syledi. Ben Bernankeye konumac teklifi Forex piyasalarnn gndemi bu yl youn. Sektrde bu yl iinde 3 etkinlik dzenlenecek. Lki 15-16 Martta stanbul Forex enlii adyla yaplacak ve forex irketleri, yatrmclara sektr anlatacak. Kincisi ise nisan aynda, zellikle yabanc forex irketlerinin arlkl olduu ve bu kurumlarn CEO larnn dnya piyasalarn anlatt toplant. Ncs ise eyllde nl konumaclarn yer alaca konferans olacak. Konumac olarak dnya piyasalarnn azndan kacak seu cmleye gre yn bulduu ABD Merkez Bankas nn 30 Ocakta grevi brakan Bakan Ben Bernankeye teklif gtrlm. Davet gnderilen isimler arasnda nl yatrmc Mobius, Stiglitz, Jim Rogers da bulunuyor. Yatrm araccedillarnn diz seu geccedilen guumln artyor. Bazen finans kurumlar tarafndan ccedilkarlan yeni uumlruumlnlerin, tuumlruumlnuumln belirlenmesinde bile zorluklarla karlalabiliyor. Ccediluumlnkuuml baz yatrm araccedillarnn buumlnyesinde bir kaccedil uumlruumlnuumln oumlzelliklerini barndrabildiini goumlruumlyoruz. Oumlrnein geccediltiimiz yllarda ilem goumlrmeye balayan arac kurulu varantlaryla ilgili olarak ilk tartlan konu, bunlarn ldquomenkul kymetrdquo olarak m, yoksa ldquodier sermaye piyasas aracrdquo olarak m kabul edileceiydi. Bu ayrm niye bu kadar oumlnemli Ccediluumlnkuuml soumlz konusu yatrm aracndan elde edilecek gelirlerin vergileme kurallar, buna goumlre deiiklikler arzedebiliyor. Varantn ardndan geccediltiimiz yl yatrmclarn hayatna yeni bir sermaye piyasas ilemi daha girdi. Kaldraccedill alm satm ilemleri. Forex olarak da adlandrlan bu ilemlerin dayana ise genellikle vergi aff youmlnuumlyle bilinen 6111 sayl yasa. Bu yasa ile Sermaye Piyasas Kanunursquona yeni bir huumlkuumlm eklendi ve boumlylelikle kaldraccedill alm satm ilemleri sermaye piyasas faaliyetleri arasna dahil edilmi oldu. Yasa huumlkmuumlnuumln nasl uygulanaca konusuna accedilklk getirmek uumlzere geccediltiimiz Austos aynda SPK tarafndan Seri: V, No: 125 sayl tebli yaynland. Bu yazmzda, tebli ile ccedilerccedilevesi belirlenen kaldraccedill alm satm ilemlerinin vergilendirilmesi konusundaki goumlruumllerimizi paylaacaz. Kaldraccedill alm satm ilemi nedir Teblide kaldraccedill alm satm ilemi, yatrlan teminat tutar karlnda seu tuumlrluuml doumlviz, mal, kymetli maden ve Kurulca belirlenecek dier varlklarn kaldraccedill olarak elektronik ortamda alm satm olarak tanmlanyor. Kaldraccedil oran ise ilem yapmak iccedilin yatrlan teminat tutar karlnda alnan pozisyon tutarn goumlsteren orandr. Bu oran soumlz konusu duumlzenleme uyarnca en fazla 1100 olabiliyor. Kaldraccedill alm satm ilemlerine konu edilebilecek varlklarn fiziki alm satm ve borsalarda ve borsalar dnda gerccedilekletirilen seu tuumlrluuml vadeli ilem ve opsiyon soumlzlemeleri ile tuumlrev araccedil ilemleri foreks ilemlere ilikin duumlzenleme kapsamna girmiyor. Forell ilemleri oumlzellikle doumlvize dayal olarak ldquoyetkili kurulurdquolar tarafndan gerccedilekletiriliyor. Yetkili kurulu ise kaldraccedill alm satm faaliyetinde bulunmak uumlzere Kurulca yetkilendirilmi arac kurum ve vadeli ilemler araclk irketleridir. Yetkili kurulular, muumlterilerden gelen emirlerin dorudan kabul edilmesi veveya gerccedilekletirilmesi eklinde, yani piyasa yapc olarak faaliyette bulunabilecekleri gibi, emirlerin temsilci sfatyla kabul edilmesi ve bu emirlerin gerccedilekletirilmek uumlzere baka kurululara youmlnlendirilmesi eklinde de faaliyette bulunabilirler. Ancak bunlar iccedilin oumlncelikle SPKrsquodan gerekli izinlerin alnmas gerekiyor. Piyasa yapc i modelinde, yetkili kurulu muumlteri ilemlerine taraf oluyor. Yaplan kaldraccedill alm satm ilemlerinde muumlterinin kar etmesi durumunda yetkili kurulu zarar ediyor, muumlterinin zarar etmesi durumunda ise yetkili kurulu kar ediyor. Bu modelde riskin yetkili kurulu tarafndan uumlstlenilmek istenmemesi durumunda, muumlteri ile yaplan ilemin tam tersi ayn anda genellikle yurtd finans kurumlaryla yaplyor. Piyasa yapc olarak faaliyet izni alm olan yetkili kurulular tarafndan gerccedilekletirilen kaldraccedill alm satm ilemlerinden yatrmclarn elde ettii kazanccedillarn vergilendirilmesi ise aadaki ekilde olacaktr. Tam muumlkellef kurumlar Kurumlar Vergisi Kanunursquonun 1. maddesi uyarnca kurum kazanc gelir vergisinin konusuna giren gelir unsurlarndan oluur. Bu kapsamda, tam muumlkellef kurumlar tarafndan kaldraccedill uumlruumlnlerden elde edilen kazanccedillarn yllk kurumlar vergisi beyannamesine dahil edilerek, uumlzerinden kurumlar vergisi hesaplanmas gerekiyor. Tam muumlkellef gerccedilek kiiler Tam muumlkellef gerccedilek kiiler tarafndan kaldraccedill alm satm ilemlerinden salanan kazanccedillarn vergileme esaslarna ilikin gelir vergisi mevzuatnda oumlzel bir duumlzenleme bulunmuyor. Bu nedenle konuya ilikin aadaki deerlendirmelerimiz genel vergi prensipleri ccedilerccedilevesinde yaplmtr. Bir kazancn ticari kazanccedil olarak deerlendirilebilmesi iccedilin devamllk unsurunun varl art. Bir Faaliyetin devaml olarak yapldndan soumlz edilebilmesi iccedilin ise faaliyetin ticari bir organizasyon iccedilinde yaplmas, ilemin bir hesap doumlneminde birden fazla defa gerccedilekletirilmesi veya farkl hesap doumlnemlerinde ancak periyodik olarak tekrar edilmesi gerekiyor. Tam muumlkellef gerccedilek kiilerin bir ticari organizasyon olmadan yaptklar kaldraccedill alm satm ilemlerinden elde ettikleri kazanccedillarn, arzi bir nitelik tamas sebebiyle ldquoarzi ticari kazanccedilrdquo olarak deerlendirilmesi gerektii kanaatindeyiz. Arzi olarak elde edilen ticari kazancn 20.000 TLrsquolik (2012 ic icilina) ksm gelir vergisinden istisnadr. Buna goumlre 2012 ylnda kaldraccedill alm satm ilemlerinden 20.000 TLrsquoden daha az bir kazanccedil elde edilmesi durumunda, bu kazanccedil iccedilin beyanname verilmeyecek, bu tutar aan bir kazanccedil elde edilmesi durumunda ise aan ksmn beyan edilmesi gerekecektir. Dier taraftan menkul kymet tanmna girmeyen tuumlm finansal araccedillarn ldquodier sermaye piyasas aracrdquo olarak kabul edilmesi gerektii eklinde bir yorum da yaplabilir. Bu goumlruumluumln kabul edilmesi durumunda, kaldraccedill ilemlerden salanan kazanccedillarn ldquodeer art kazancrdquo olarak kabul edilmesi gerekecektir. Bu durumda herhangi bir istisna tutar soumlz konusu olmadndan, kazancn tamamnn beyan edilerek vergilendirilmesi soumlz konusu olacaktr. Dar muumlkellef kurumlar Tuumlrkiyersquode bir iyeri veya daimi temsilcisi bulunmayan dar muumlkellef kurum tarafndan kaldraccedill alm satm ilemlerinden salanan kazancn, arzi kazanccedil olarak kabul edilmesi durumunda bu kazancn beyan edilmesi gerekir. Bu beyanname (oumlzel beyanname) ilgili kurum ya da Tuumlrkiye39de adna hareket eden kimse tarafndan kazancn elde edilme tarihinden itibaren em be guumln iccedilinde verilecektir. Beyanname uumlzerinde 20 oranna goumlre hesaplanan kurumlar vergisinin ayn suumlrede oumldenmesi gerektii goumlruumluumlndeyiz. Bu durumda ayrca kurumlar vergisi duumluumllduumlkten sonra kalan tutar uumlzerinden 15 orannda gelir vergisi tevkifat yaplmas gerekiyor. Boumlylelikle elde edilen kazanccedil uumlzerindeki toplam vergi yuumlkuuml 32rsquoye ccedilkm oluyor. Soumlz konusu ilemlerde kazanccedil ve iratlar yabanc kuruma salayan yetkili kurulular olacandan, kurumun Tuumlrkiye39de muumlduumlr veya temsilcilerinin bulunmamas durumunda, bu yuumlkuumlmluumlluumlklerin yetkili kurulular tarafndan yerine getirilmesi gerekiyor. Dar muumlkellef gerccedilek kiiler Soumlz konusu kazancn arzi ticari kazanccedil olarak kabul edilmesi durumunda, ilgili kii ya da Tuumlrkiye39de kii adna hareket eden kimse tarafndan bu kazanccedillarn muumlnferit beyanname ile beyan edilmesi gerekir. Beyannamenin kazancn elde edildii tarihten itibaren 15 guinei iccedilinde verilerek, hesaplanan verginin de ayn suumlrede oumldenmesi gerektiini duumluumlnuumlyoruz. Soumlz konusu ilemlerde kazanccedil ve iratlar yabanc gerccedilek kiiye salayan yetkili kurulular olacandan, dar muumlkellef kiinin Tuumlrkiye39de daimi temsilcisinin olmamas durumunda, bu yuumlkuumlmluumlluumlklerin yetkili kurulular tarafndan yerine getirilmesi gerektii unutulmamal. Ancak dier taraftan, dar muumlkellefiyete tabi gerccedilek Kii ve kurumlarn Elde ettikleri kazanccedillarn vergilendirilmesinde, kazanc elde eden kiinin mukimi olduu uumllke ile Tuumlrkiye arasnda imzalanm bir ccedilifte vergilendirmeyi oumlnleme anlamas varsa, bu anlamann ilgili huumlkuumlmleri dikkate alnabilecektir. Gelir daresinin accedilklamas Yeni bir ilem tuumlruuml olan foreks ilemlerden oumlzellikle gerccedilek kiiler tarafndan elde edilen kazanccedillarn vergilendirilme aqueleslar konusunda mevzuatmzda duumlzenleme bulunmadndan Gelir daresinin goumlruumluumlne ihtiyaccedil duyulmaktadr. Leride Gelir daresi tarafndan yukardaki accedilklamalarmzdan farkl bir duumlzenleme yaplmas durumunda, konunun bu duumlzenlemeler ccedilerccedilevesinde deerlendirilerek ilem yaplmasnn uygun olacan belirtmek isteriz. M. Fatih KoumlpruumlEAMPY Yukarda e, verilen accedilklamalar, konuya ilikin genel bilgiler iccedilermektedir. Oumlzdorular smmm ltd. Ti. Ozdogrular, ibu dokuumlmann iccedileriinden kaynaklanan veya iccedileriine ilikin olarak ortaya ccedilkan sonuccedillardan dolay herhangi bir sorumluluk iddiasnda bulunulamaz.

No comments:

Post a Comment